Columns

De wereld is langzaam maar zeker veroverd door cijfers – met name de Verenigde Staten.Ik heb het dan wat wijn betreft niet over zaken als het alcoholgehalte of het prijskaartje, al kan het belang daarvan tegenwoordig ook niet worden onderschat. Neen, ik doel vooral op scores op de 100-puntenschaal. Ik ben deze week in New York City waar de wijnschappen behangen zijn met cijfers: 90 punten (veel), 92 of 93 (minder) en 95 of hoger (zeldzaam). Een enkele fles draagt een sticker met 85 punten maar tenzij het een extreem goedkope wijn is, ligt op de meeste daarvan een dikke laag stof.

Scores zijn het werk van Amerikaanse wijncritici. Het gezegde dat ze een wijn kunnen maken of kraken, is een understatement. Wijnen die goed scoren, verkopen goed – los van hoe ze smaken. En wijnen die slecht scoren (hetgeen alles beneden 90 punten betekent in een cultuur waar succes het hoogst haalbare is) zijn overgeleverd aan de genade van de consument. Op zich is er niks mis met een score om een wijn te beoordelen. Als ik zelf notities van een wijn maak, hanteer ik Nederlandse schoolpunten, met uitbundig gebruik van plussen, minnen, vraag- en uitroeptekens. Scores worden pas een probleem als consumenten ze serieus nemen – en nóg problematischer als ze punten meer gaan vertrouwen dan hun eigen papillen. Op een van mijn favoriete cartoons zie je een man in een Amerikaanse slijterij een wijn proeven. ‘Afschuwelijk’, zegt hij tegen de slijter. ‘Hij scoorde 94 punten’, is het antwoord waarop de klant zegt: ‘Echt? Dan neem ik twee kisten’.

Scores zijn subjectief. Ze zijn allesbehalve wetenschappelijk, sterker nog, ze zijn niet eens ‘herhaalbaar’. Zelfs de meest ervaren proevers zijn inconsistent als het op hun scores aankomt. Een wijn die goed is voor een 6- vandaag kan morgen een ruime voldoende scoren dan wel een onvoldoende krijgen, afhankelijk van het tijdstip van de dag, hoeveel wijnen je al geproefd hebt en in welke volgorde de wijn werd geproefd. Daarbij veranderen wijnen in de tijd, net zoals proevers. Met scores kun je de weg naar proefnotities afsnijden, ontwikkeld in het land waar ik nu verblijf, waar tijd geld is. Misschien ben je het niet met me eens, maar scores doen me denken aan die Amerikaan die het Louvre binnen kwam en me buiten adem vroeg: ‘Waar is de Mona Lisa? Ik sta dubbel geparkeerd.’